De stenige Eva Cohen-Hartogkade is een mooie, groene plek geworden. En kreeg er een nieuw monument bij om de omgekomen Joodse Rotterdammers te herdenken.

Voor de Joodse gemeenschap is de Eva Cohen-Hartogkade het centrum om de Joodse Rotterdammers te herdenken die omkwamen in de oorlog. Sinds 2013 staat er het Joods Kindermonument. Ook staat er de Muur: een stuk omheining van het terrein waar Loods 24 lag. Vanuit die havenloods voerde de Duitse bezetter vanaf 30 juli 1942 Joden weg naar werk- en vernietigingskampen.

Nieuw monument

Toen Stichting Loods 24 en Joods Kindermonument hoorde dat de gemeente de kade wilde vergroenen, zijn ze in gesprek gegaan met de gemeente. Frank van Gelderen, secretaris van de stichting: ‘Samen met kunstenares Martine Herman hebben we gekozen voor vergroening met kunst. Als nieuw monument, voor extra waarde aan deze speciale plek.’

Siergras

De vernieuwing van de kade langs de Stieltjesstraat (Kop van Zuid-Entrepot) bestaat uit het plaatsen van verschillende soorten siergrassen. Die grassen wuiven heen en weer in de wind. Het staat symbool voor onze levende herinnering aan de omgekomen Joodse Rotterdammers. Tussen de grassen liggen onbeplante delen. Die staan voor de leegte die overbleef. Ook is er een olijfboom gekomen, als symbool voor vrede en verbinding. Om de wortels te beschermen tegen winterkou, staat de boom in een grote plantenbak.

Bomen

Op deze plek staan vijftien zilverlindes waarvan de groeiplaats is verbeterd. De grond onder de bestrating bij de bomen is weggehaald en nieuwe voedzame aarde is ervoor teruggekomen. De eerste lindes zijn in 1997 geplant door onder andere de zonen van Rotterdammer Jan Zwartendijk. Hij verstrekte in 1940 in Litouwen papieren aan duizenden Joden, waarmee ze konden vluchten voor de Duitse vervolging.  

10.000 steentjes

In de looppaden tussen het gras liggen 10.000 steentjes. ‘De steentjes staan voor de ongeveer 10.000 Rotterdamse Joden die nooit meer terugkwamen’, zegt Van Gelderen. ‘Stuk voor stuk individuen. Dus vereeuwigd met iets blijvends en unieks: steentjes met allemaal een verschillende vorm.’

Zo is de kade nu niet alleen een mooiere plek geworden om te genieten van het groen en het uitzicht over de Koningshaven. Van Gelderen: ‘Het is ook een plek waar je nu nog beter kunt ‘luisteren’ naar het verhaal van de omgekomen Joodse stadsgenoten.’

Rotterdam gaat voor groen

De vergroening van de kade is mede mogelijk gemaakt door Rotterdam gaat voor groen. Vanuit dit programma zorgt de gemeente – samen met onder meer bewoners en bedrijven – voor nog meer groen in de stad.

Voor en na situatie Eva Cohen-Hartogkade: