Zonadviseurs Willem Buiter en Olivier Noorduyn adviseren dag in dag uit bedrijven over manieren waarop zij kunnen overstappen op duurzame energie. Elk kwartaal geven ze hun visie op de jongste ontwikkelingen. Ditmaal gaat het over de toenemende voordelen van energieopslag, de maatregelen van TenneT tegen de negatieve energieprijzen, netcongestie en de nog immer dalende prijzen van zonnepanelen.

‘In korte tijd is energieopslag veel aantrekkelijker geworden’, vertelt Willem Buiter. ‘De prijzen zijn flink gedaald, waardoor ondernemers opslag kunnen gebruiken om hun businesscase te verbeteren, netcongestieproblemen aan te pakken en hun bedrijfsvoering te verbeteren door het aandeel eigen verbruik te vergroten. De ondernemer verbruikt de meeste energie meteen en slaat het overschot op in een batterij. Die energie kan hij later gebruiken, op tijden dat de zon niet schijnt. In combinatie met de lagere prijzen maakt dit opslag steeds rendabeler.

Daarnaast zien we dat terugleveren aan het net de afgelopen maanden nauwelijks iets heeft opgeleverd, soms zelfs helemaal niets. De opbrengst lijkt in januari en februari wel iets hoger dan vorig jaar, maar dat zegt niet zo veel omdat dit maanden zijn met weinig zon en er nauwelijks energie wordt opgewekt.’

Einde aan negatieve stroomprijzen?

‘Vorig jaar hadden we meer dan 450 uur waarin de stroomprijs onder nul zat’, vertelt Willem. ‘Netbeheerder TenneT Nederland voorspelt dat de onlangs afgesloten PICASSO-samenwerking hier een eind aan maakt. De negatieve stroomprijzen waren voor ons aanleiding om in onze ramingen voor bedrijven geen opbrengst meer toe te rekenen aan zonnestroom die ondernemers aan het net terugleveren.’   

‘Nederland is zo klein dat als de zon schijnt dat overal in het land wel zo is. Op zo’n moment komt er veel zonnestroom op de markt en dat maakt de prijs laag. Door de deelname aan PICASSO kan Nederland zonne-energie verkopen en inkopen op de Europese markt. Omdat er altijd wel een plek is in Europa waar op dat moment de zon niet schijnt of de wind niet waait, is het risico op negatieve prijzen veel kleiner’, legt Olivier Noorduyn uit. ‘En dat is positief voor de Nederlandse prijsontwikkeling.’  

Minder prijsschommelingen

‘Een andere maatregel van TenneT is de aanpassing van de timing van de marktinformatie’, vult Willem aan. ‘De energiemarkt voor consumenten werkt met uurtarieven, maar op de handelsmarkt rekent men per kwartier. Dit zorgt voor grote en snelle schommelingen in het evenwicht tussen vraag en aanbod van elektriciteit in Nederland. Door de handel op de kwartiermarkt – ook wel de onbalansmarkt genoemd – ontstaan congestieproblemen. Om dit op te lossen heeft TenneT eind vorig jaar besloten om de publicatie van gegevens over de onbalans met 5 minuten te vertragen in plaats van 2 minuten. Dit maakt handelaren voorzichtiger, want ze weten niet wat er in die 5 minuten daadwerkelijk is gebeurd. Dit zorgt ervoor dat al te grote schommelingen op de energiemarkt wat afvlakken.

Ik heb trouwens nog een nieuwtje. Ik heb contact met de voorzitter van de Vereniging van dynamische energieleveranciers en die meldde me dat een aantal van die leveranciers overweegt dynamische contracten aan te bieden met prijzen per kwartier, in plaats van per uur. De markt is dus volop in beweging.’

Netcongestie

Sinds begin december vorig jaar is er sprake van netcongestie op afname voor een groot deel van Zuid-Holland: er is in dit gebied meer vraag naar elektriciteit dan de infrastructuur aan kan.
Olivier: ‘Daardoor kunnen bedrijven in deze regio op korte termijn geen extra aansluitcapaciteit of een hoger gecontracteerd vermogen krijgen. En dat maakt dat ze niet of moeilijk – economisch of bedrijfsmatig – kunnen doorgroeien. Zonnepanelen op het dak en solar carports op het parkeerterrein kunnen uitkomst bieden. In combinatie met batterijopslag kun je dan heel mooi tijdens zonuren je eigen energie opwekken en de energie die je niet direct nodig hebt opslaan voor later gebruik in je productieproces. Zowel zonnepanelen als opslag zijn aanzienlijk goedkoper geworden. We kunnen als zonadviseurs ondernemers helpen te berekenen wat dit specifiek betekent voor hun bedrijf. En hen koppelen aan partijen die dit al eerder deden om hun ervaringen te horen.’

De prijzen van zonnepanelen

‘De prijzen van zonnepanelen dalen nog steeds’, zegt Willem. ‘We gebruiken voor onze prijsberekening van zonnepanelensystemen een tabel die ik jaren geleden gestart ben vanuit de praktijk van offertebegeleiding, uiteraard gecorrigeerd op basis van hedendaagse meervoudige offertes.  Want wat je wilt weten, is de relatie tussen de prijs en de schaalgrootte: 10 panelen op het dak van jouw huis zijn per paneel duurder dan 5000 panelen op het dak van een grote fabriek ergens het havengebied.  Voor een groot project nodig je diverse partijen uit om offerte uit te brengen op basis van een programma van eisen. Zo krijg je inhoudelijk goed vergelijkbare offertes. En dan wordt de prijs een belangrijk argument. Bij onze recente begeleiding van aanbestedingen, konden we zien dat de prijzen voor panelen nog steeds zakken. Ik kwam een installatie van 25 Kilowatt Piek tegen voor 50 cent per watt piek. Dat maakt de aanschaf van zonnepanelen dus nog steeds aantrekkelijk. Wel kan ik me voorstellen dat je als ondernemer minder leunt op terugleververgoedingen en kiest voor een kleinere installatie waarbij je het merendeel van de energie zelf gebruikt, al dan niet in combinatie met een batterij.’

Complex

‘Het is complexer geworden om met zonnepanelen aan de slag te gaan’, zegt Olivier. ‘Door onder andere de aanschaf van opslag of een Energie Management Systeem, een EMS. Daar zijn we ons als adviseurs van bewust en kunnen we ook bij helpen, met casestudies en ervaringen. Maar door die toegenomen complexiteit zien we dat de markt op dit moment wat terughoudend is. Daarom hebben we voor dit jaar ook de samenwerking gezocht met bijvoorbeeld MKB Rotterdam-Rijnmond en het Havenbedrijf Rotterdam om de mogelijkheden van zon meer onder de aandacht te brengen bij ondernemers.’