Ariane Lelieveld woont aan de Schieweg in een appartement, dat ze grondig onder handen nam. Er kwam een hoop isolatie, nieuwe verwarming, een waterbesparend systeem en nog veel meer. Het werd een flinke verbouwing, waarvoor ze zelfs een paar maanden het huis uit moest en in een camper woonde. Ze meldde zich aan voor de Duurzame Huizenroute en won eerder dit jaar de publieksprijs voor het duurzaamste huis van Zuid-Holland. Nu is haar woning zelfs beloond met de prijs voor het duurzaamste huis van Nederland 2024, in de categorie ‘vóór 1945 en kleiner dan 150 m2’.
Waarom ben je hieraan begonnen?
Ariane vertelt: ‘Ik woon hier sinds 1999. De cv-ketel was uit 1988, er was geen mechanische ventilatie en de luchtroosters zaten aan de kant van de drukke straat. Ik had een best wel hoge energierekening en was altijd aan het puzzelen hoe ik kon besparen. Heel veel maatregelen gingen helaas ten koste van het comfort. Op een gegeven moment kon ik niet verder besparen. Ik had graag met de VvE het hele gebouw aangepakt. We waren zelfs al vanaf 2016 bezig om ons MJOP, het meerjaren onderhoudsplan, te verduurzamen. In 2020 kwam het nieuwe plan in stemming, net na het begin van corona. Een onzekere tijd voor velen, en het plan haalde het net niet. Ik had al die tijd onderhoud in mijn appartement uitgesteld, en sommige dingen waren echt op. Ik had een meterkast met maar twee groepen, ik had nog loden waterleidingen, en mijn cv-leiding liep deels door het huis van de buurman, zodat ik ook voor hem stookte. Dus heb ik een eigen plan bedacht.’
Wat heb je zoal gedaan?
‘Het ging mij er om de behoefte aan warmte van de woning te verminderen, door het warmteverlies zo laag mogelijk te maken’, legt Ariane uit. ‘Dan hoef je minder te stoken en ben je dus goedkoper uit. Ik heb de plafonds en muren flink geïsoleerd. Aan de voorzijde moest dat van binnenuit, want die kant is beschermd stadsgezicht. Op mijn deel van het dak staat nu de buitenunit van de warmtepomp met lage temperatuur, die de verwarming voedt. Er zijn geen radiatoren meer, maar plafondverwarming, die verspreidt warmte door straling in plaats van convectie. Er is balansventilatie met warmte-terugwinning. Ik installeerde ook een Hydraloop, die het douchewater ontzeept en hergebruikt voor WC en wasmachine, anders zou dat gewoon in de afvoer verdwijnen. En natuurlijk ben ik van het gas af. In februari 2021 heb ik het huis helemaal leeggeruimd. Ik heb veel weggedaan of weggegeven, het was een goede gelegenheid om te ontspullen. Acht maanden later, na de verbouwing, hebben we het huis weer ingericht, met veel tweedehands meubels en zelfs een tweedehands keuken. Is ook duurzaam!’
Bevalt het resultaat?
‘Vroeger was ongeveer 75% van mijn energierekening gas, 50% verwarming en 25% warm water. Dat gaat nu elektrisch, warmte en warmwater is nog maar 40% van mijn totale stroomverbruik. Ik ben erg blij dat er overal meer comfort in huis is, het is overal even warm en de luchtvochtigheid is prima. In de zomer warmt het aan de achterzijde van de woonkamer te veel op, omdat de zon daar volop naar binnen schijnt. Om dat te voorkomen wil ik daar nog zonwering toepassen. En omdat de woning nu luchtdicht is, moest ik wennen aan het geluid: de buren hoor ik bijna niet meer, en mijn eigen geluiden hoor ik veel beter. Al met al ben ik heel tevreden, maar als er ooit nog eens een dergelijke verbouwing op mijn pad zou komen, dan zou ik dit graag samen met mijn buren willen doen.’
Hoe heb je alles georganiseerd en betaald?
‘Ik richtte een bouwteam op, daarin werden de installaties zoals elektra, water, warmte en ventilatie, het timmerwerk en andere klussen gepland en op elkaar afgestemd. Ik was zo mijn eigen ontwerper en werkvoorbereider, en verder heb ik een onafhankelijke opzichter ingehuurd. Ik kon mijn bestaande hypotheek oversluiten, en de overwaarde in het huis steken. Ik kreeg ook een lening met een lage rente van het ETF, het Energie Transitiefonds van de gemeente Rotterdam. Mijn maandlasten zijn nu goed te doen, en mijn huis is helemaal up-to-date. Ik woonde even in die camper, soms reed ik de stad uit, meestal naar de stadscamping, maar ook regelmatig verder naar buiten in het groen.’ Mijn ‘gewone’ werk ging vooral via MS-Teams.’
Heb je tips voor mensen die ook willen verbouwen?
‘Het is slim om niet zomaar ergens te beginnen, want dan moet je veel ‘on the spot’ beslissen. Als je eenmaal aan het verbouwen bent, wil je door en dan moet alles gewoon helder zijn. Is makkelijk voor het inkopen en voor de bouwvakkers. Je kan alles in stappen doen, of in één keer. Maar zet eerst eens op papier wat je ambitie is en hoeveel geld je eraan kunt besteden. Ook belangrijk, hoelang wil je nog in het huis blijven wonen? Zoek het allemaal goed uit, weet hoe je huis in elkaar zit, maak een zo gedetailleerd mogelijke tekening en bepaal de beste volgorde van werkzaamheden. Misschien is het verstandig om professionele hulp in te huren. Kijk ook of je VvE mee kan doen. Als je het huis tijdelijk uit moet, zorg dat je in die tijd dan ook alles in één keer grondig aanpakt, zodat je later niet nog een keer eruit moet. En ik ben altijd blijven communiceren met mijn buren over eventueel lawaai, stof en overlast, en daardoor heb ik nooit ruzie met ze gehad.’
Wat houdt die prijs in?
‘Eeuwige roem, haha! Nee, de Zuid-Hollandse prijs was een cheque van 200 euro, de landelijke prijs is nog eens 250 euro en een fraaie sculptuur. Maar daar ging het mij niet om. Ik had de mogelijkheden, en ik wilde het proces meemaken. Het is een fijne, comfortabele woning geworden, en ook nog betaalbaar. Ik zou dit appartement met winst kunnen verkopen, maar iets vergelijkbaars vinden zou waarschijnlijk nóg duurder zijn. Een groter of duurder huis maakt je volgens mij ook niet automatisch gelukkiger. De huizenmarkt is wat dat betreft niet helemaal in orde. De mensen die nu in de minst duurzame huizen wonen hebben over het algemeen minder te besteden en hoge energielasten.’
Zit je in een VvE en heb je vragen over verduurzaming? Neem dan contact op met VVE-010. Er zijn nu gemeentelijke subsidies voor VvE’s, en binnenkort ook voor grondgebonden woningen. Daarnaast werkt de gemeente hard aan een Energieloket voor eigenaar-bewoners met verduurzamingsvragen. Heb je in de tussentijd nog vragen, dan kun je altijd contact opnemen met het Duurzaamheidsloket van de gemeente via Duurzaamheidsloket – Duurzaam 010.